Праваабаронцы прызналі музыканта і радыёвядоўцу Алега Хаменку палітзняволеным

Праваабарончыя арганізацыі Беларусі выступілі 9 ліпеня з сумеснай заявай.

Алег Хаменка. Архіўнае фота: Look­By­Media

У чэрвені 2025 года у Мінску быў затрыманы музыкант, выкладчык і радыёвядоўца Алег Хаменка. Як цяпер вядома, у дачыненні да яго распачатая крымінальная справа за супрацу з незалежным беларускім медыя, якое знаходзіцца ў спісе гэтак званых «экстрэмісцкіх фармаванняў» (канкрэтны артыкул Крымінальнага кодэкса на дадзены момант невядомы).

Мы, ніжэй падпісаныя арганізацыі, лічым, што затрыманне і крымінальны пераслед Алега Хаменкі з’яўляюцца працягам мэтанакіраванай палітыкі ўладаў па абмежаванні распаўсюду непадцэнзурнай інфармацыі ў краіне і працягам наступу на свабоду слова.

Праваабарончая супольнасць Беларусі неаднаразова адзначала, што антыэкстрэмісцкае заканадаўства выкарыстоўваецца ўладамі краіны для падаўлення грамадскай і палітычнай актыўнасці і іншадумства. МУС і КДБ у пазасудовым парадку адвольна прызнаюць экстрэмісцкімі групы грамадзян, аб’яднаных грамадскімі або палітычнымі інтарэсамі, якія крытыкуюць дзеянні ўладаў і патрабуюць зменаў у дзяржаве і праводзімай ім палітыцы. Экстрэмісцкімі фармаваннямі прызнаныя і 38 СМІ і медыя-арганізацый. Гэта адкрывае шлях да адвольнага прыцягнення да крымінальнай адказнасці і пазбаўлення волі іх супрацоўнікаў, удзельнікаў і рэспандэнтаў у якасці непрапарцыйнай меры абмежавання права на свабоду асацыяцый і свабоду выказвання меркаванняў. 

Улічваючы дадзеныя акалічнасці, мы прыходзім да высновы, што рэальнымі падставамі крымінальнага пераследу Алега Хаменкі з’яўляюцца палітычныя матывы, скіраваныя на спыненне ці змяненне характару яго публічнай дзейнасці дзеля законных мэтаў у сувязі з негвалтоўным ажыццяўленнем свабоды выказвання меркаванняў і распаўсюду інфармацыі.

На падставе гэтага, кіруючыся п. 2.1, 3.1 Кіраўніцтва аб вызначэнні паняцця «палітычны зняволены», прынятага на ІІІ Беларускім праваабарончым форуме, мы, прадстаўнікі беларускіх праваабарончых арганізацый, заяўляем аб прызнанні Алега Хаменкі палітычным зняволеным і патрабуем:

• неадкладнага вызваліць Алега Хаменку і спыніць ў дачыненні да яго крымінальны пераслед;
• адмовіцца ад выкарыстання метадаў крымінальнага пераследу як інструменту ціску на свабоду выказвання меркавання і іншыя правы і свабоды;
• неадкладна спыніць рэпрэсіі і вызваліць усіх палітычных зняволеных.

Беларуская ассацыяцыя журналістаў

Беларускі ПЭН

Праваабарончы цэнтр «Вясна»

Прававая ініцыятыва

Lawtrend

Respect-Pro­tect-Ful­fill

Беларускі Хельсінкскі камітэт

Беларускі дом правоў чалавек імя Барыса Звозскава

Офіс па правах людзей з інваліднасцю