«Магчымасць пагаварыць у фармаце «без гальштукаў». БАЖ правёў МедыяКэмп ШМАТ ФОТА

Больш за 30 беларускіх медыйшчыкаў і медыйшчыц з’ехаліся пад Коўна, каб абмеркаваць надзённыя праблемы, набыць новыя веды, досвед і знаёмствы ў тэматычным МедыяКэмпе «За Кадрам».

— Гэта яшчэ не БАЖынкі — іх мы абавязкова адновім па вяртанні ў Беларусь — але таксама лёгкі карпаратыўны фармат, каб у нефармальнай атмасферы пагутарыць пра надзённыя выклікі. А таксама адчуць сілу таварыства, «пачуццё локця», бліжэй, па-сяброўску, пазнаёміцца, задумаць нейкія супольныя ідэі і праекты, — тлумачыць  намеснік старшыні БАЖ Барыс Гарэцкі.

І надвор’е ў гэтым спрыяла. Дзве гадзіны язды з Вільні, і больш за 30 беларускіх медыйшчыкаў апынуліся ў аграсядзібе пад Коўна. МедыяКэмп стаў чарговым мерапрыемствам да 30-годдзя, якое БАЖ адзначыць сёлета ў верасні.

Як заведзена ў прыстойных дамах, гасцей сустракалі хлебам-соллю. Праўда, замест хлеба арганізатары падавалі медыйшчыкам поразаўскую банкуху, якая ў Літве завецца шакоцісам.

Пазней удзельнікі МедыяКэмпу прынялі ўдзел у дыскусіі.

Медыйшчыкі раздзяліліся на чатыры каманды, каб правесці мазгавы штурм на тэму «Калі навіны — суцэльны боль». Гаварылі пра тое, як змяняецца фармат навінаў у турбулетны час. Пра грамадскую значнасць і права на прыватнае жыццё: пра што варта пісаць, а пра што не, як пісаць, каб яшчэ больш не ўзмацняць траўмаванасць аўдыторыі, але пры гэтым падтрымліваць інтарэс да няпростых тэм і адначасова не выгарэць самім журналістам. Абмяркоўвалі, як пазбягаць аднатыпнай падачы навінаў пры яўным дэфіцыце інфармацыі з Беларусі.

Некаторыя медыі падзяліліся паспяховым досведам фінансавага выжывання ва ўмовах эміграцыі.

Журналісты абмеркавалі таксама, як увогуле змянілася беларуская незалежная журналістыка пасля 2020 года, які новы вопыт набылі ў выгнанні, ад чаго давялося адмовіцца, як змяніліся падыходы да працы з крыніцамі і аўдыторыяй у самой Беларусі.

Насамрэч у журналістыцы няма няважных праблем. Вялікую цікавасць выклікала дыскусія пра тое, чаму вельмі нямногія беларускія медыі друкуюцца (робяцца) па-беларуску, што гэтаму перашкаджае? Ці як пазбавіцца засілля прозвішча «Лукашэнка» ў незалежнай прэсе? Як ні круці, гэты чалавек — Лукашэнка — уплывае на лёсы беларусаў і на Беларусь, таму цалкам яго «забаніць» немагчыма. Але ж можна істотна абмежаваць выкарыстанне гэтага прозвішча: каб медыясупольнасць выпрацавала агульныя правілы выкарыстання гэтага прозвішча (калі гэта ўвогуле магчыма) ці ўвогуле забараніць яго згадваць хаця б у загалоўках?

Безумоўна, журналісты жывуць не толькі прафесійнымі праблемамі і турботамі, але і звычайнымі, чалавечымі. Многія беларускія журналісты аказаліся ў выгнанні ўжо ў перадпенсійным і нават пенсійным узросце. Як падтрымаць нашых старэйшых калег, дапамагчы ім проста выжыць? Пытанні, на якія няма простага адказу. Медыйшчыкі падзяліліся досведам пераадолення цяжкасцяў у сваіх рэдакцыях, магчыма, нехта зможа яго выкарыстаць.

Вечаровым жартаўлівым этапам МедыяКэмпу стаў «Дранік-батл».

Чатыры каманды змагаліся за тое, каб прыгатаваць найлепшыя беларускія дранікі. Прычым, праз увесь працэс: ад чысткі бульбы да падачы сябрам журы (і не толькі).

Балазе, сядзіба дала доступ да летняй кухні, прадуктаў і рыштунку: бульбы, цыбулі, яек, нажоў, плітак, алею… і мукі. Але наконт пытання пра выкарыстанне мукі, меркаванні каманд традыцыйна разышліся.

Вечаровы бульбяны інтэрактыў пад бадзёрую музыку цягнуўся некалькі гадзін, а вынікі конкурсу пасля дэгустацыі дранікаў аб’явіла журы, куды быў запрошаны і гаспадар сядзібы.

Каманда дырэктаркі «Нашай Нівы» Насты Роўда адзіная, хто здолеў пасмажыць дранікі без мукі. Але кожная каманда атрымала прыз за перамогу ў той ці іншай намінацыі. А пасля доўгі, напружаны, але прыемны дзень, закончыўся лазняй.

На наступны дзень, у нядзелю, рэй вёў галоўны рэдактар Hrodna.life Аляксей Шота, які мае незвычайнае хобі — арганізоўваць медыйныя квізы. Свае нарыхтоўкі ён прывёз на МедыяКэмп.

— Квіз прайшоў выдатна! Спачатку каманды скардзіліся, што пытанні вельмі складаныя. Але з сямі пытанняў каманды адказвалі і на пяць, і на шэсць. Далей пайшло весялей і цікавей — усе ўцягнуліся, людзі з вялікім інтарэсам дакручвалі нават самыя складаныя для сябе пытанні. Мы закраналі тэмы, агулам звязаныя з медыямі, з іх гісторыяй, з гісторыяй замежных медыяў і інтэрнэт-выданняў, — адзначае рэдактар.

Аляксей Шота ўжо атрымаў першыя водгукі на праведзены квіз:

— Людзі хацелі б, каб было больш пытанняў пра гісторыю беларускага сектара і сучасную беларускую журналістыку. На другі квіз, які пройдзе ў Вільні, паспрабуем дадаць больш беларускіх пытанняў. Але, канешне, мы не забудземся і пра нашых суседзяў.

Каманды змагаліся да апошняга, ішлі, як кажуць, ноздра ў ноздру. Пераможцу хапіла літаральна паўбала, каб вырваць перамогу. Лідзіравала каманда з жартаўлівай назвай «Шота», хаця прыемна, што ў мой гонар назвалі каманду.

БАЖ сабраў уражанні ўдзельнікаў МедыяКэмпу.

Віталь Бабін, выпускаючы рэдактар, вядоўца тэлеканала «Белсат»:

— Журналістам варта сустракацца на такіх выездах, бо існуе запатрабаванасць рабіць агульную справу. Псіхалагічна і маральна разгружацца, разам абмяркоўваць актуальныя пытанні і супольна вырашаць праблемы. І, канешне, разумець, што ад нас, ад журналісцкай супольнасці хоча аўдыторыя. Хоць мы ў Беларусі і не жывем, мы разам можам выпрацаваць схемы, каб лепш адчуваць нашу аўдыторыю ў самой Беларусі.

Аналітык Вадзім Мажэйка мяркуе, што МедыяКэмп аднаўляе традыцыю БАЖынак, якія БАЖ запачаткаваў гадоў 20 таму:

— Адбылося цудоўнае мерапрыемства. Такія супольнасці, як БАЖ, складаюцца не толькі з юрасобаў, не толькі з сур’ёзнай працы, гэта найперш людзі і іх традыцыі. Медыйшчыкі ў Беларусі збіраліся на БАЖынкі — гэта ўжо традыцыя, і класна, што яна адраджаецца ў такім фармаце, што мы зноў збіраемся. Вельмі важна, што ў медыйшчыкаў, якія раскіданыя па розных краінах, па розных гарадах, ёсць магчымасць збірацца разам. Гэта тое, што фармуе супольнасць, стварае нашы сеткі салідарнасці, супрацы, узаемаразумення. І гэта мацней за любую эміграцыю і рэпрэсіі.

— Больш за ўсё мяне ўразіла атмасфера і шчырая камунікацыя паміж калегамі. Такія мерапрыемствы дапамагаюць аб’ядноўваць нашу суполку. Зразумела, што ва ўсіх амаль аднолькавыя праблемы, але калі ты адчуваеш, што цябе чуюць і разумеюць іншыя людзі, — гэта вельмі каштоўна. Чалавечыя стасункі, лепш за канкурэнцыю і негатыў, які суправаджае нашу працу, — адзначыла галоўная рэдактарка праекта This Min­sk Media Маргарыта Прохарчык.

Падтрымаць працу БАЖ

Галоўны рэдактар выдання «Витебский курьер news» Аляксандр Корнышаў упершыню прысутнічаў на падобным мерапрыемстве:

— Для мяне літаральна ўсё аказалася новым і пазнавальным: цікавыя квізы, гутаркі, сустрэчы, вылучыць нешта адно цяжка.

— Абмен меркаваннямі і ідэямі падчас дыскусій, мазгаштурму. Таксама было важна і карысна асабіста пазнаёміцца з удзельнікамі МедыяКэмпу, якіх раней ведаў толькі віртуальна ці ўвогуле не быў знаёмы. Ды і сустрэчы, абмен думкамі, навінамі з добра знаёмымі калегамі таксама вельмі важныя, бо не так часта маю магчымасць з імі паразмаўляць, асабліва ў фармаце «без гальштукаў», — расказвае непублічны ўдзельнік кэмпу.