«Рэпарцёры без межаў» абвінавацілі Meta ў паслядоўнай палітыцы супраць журналістыкі і дакладнай інфармацыі

«Рэпарцёры без межаў» сцвярджаюць, што Meta вядзе паслядоўную інфармацыйную палітыку, накіраваную на маргіналізацыю медыяў на сваіх платформах.

Фота: pexels.com

Міжнародная арганізацыя «Рэпарцёры без межаў» (RSF) заявіла, што дзеянні Meta падрываюць прафесійную журналістыку і доступ да надзейнай інфармацыі. Арганізацыя пабудавала тэхнічную, эканамічную і палітычную архітэктуру, варожую якаснай журналістыцы. Аб гэтым паведамляецца ў заяве на сайце арганізацыі.

«Рэпарцёры» сцвярджаюць, што Meta прытрымліваецца паслядоўнай стратэгіі, накіраванай на маргіналізацыю прафесійнай інфармацыі на сваіх платформах. Гэтая траекторыя паскараецца ў апошнія гады, што «прама пагражае фундаментальнаму праву грамадства на доступ да дакладнай інфармацыі ў Інтэрнэце», піша арганізацыя.

Нядаўнія заявы Марка Цукерберга, у якіх ён адкрыта называе журналістыку і фактчэкераў «неаб’ектыўнымі», з’яўляюцца «толькі кульмінацыяй доўгай вайны на знясіленне журналістыкі ў Face­book», лічыць RSF.

«Крок наперад, два назад. На кожнае абяцанне Meta прытрымлівацца дэмакратычных прынцыпаў за апошняе дзесяцігоддзе было прынята рашэнне аб сістэматычным выцясненні журналістыкі з яе платформаў. Такая палітыка больш не з’яўляецца пагрозай для СМІ, яна ставіць пад пагрозу права грамадства на надзейную інфармацыю і пагражае балансу, неабходнаму для дэмакратычнай стабільнасці», — кажа генеральны дырэктар RSF Цібо Брутэн.

«Рэпарцёры» сістэматызавалі, як за апошнія 10 гадоў Meta абмежавала дзейнасць прафесійных СМІ і распаўсюд на сваіх платформах дакладнай інфармацыі.

2015: Менш старонак, менш медыя 

Група Face­book упершыню мадыфікуе свой алгарытм, каб прасоўваць кантэнт, створаны  «сябрамі» карыстальнікаў сацыяльных сетак у іх асабістых акаўнтах, а не кантэнт, апублікаваны на старонка арганізацый і кампаній, у тым ліку СМІ.

2016: Дэзінфармацыя падчас выбараў у ЗША 

Група працягвае рухацца ў тым жа кірунку ў чэрвені 2016 года, калі ўсяго за некалькі месяцаў да прэзідэнцкіх выбараў у ЗША яна ўзмацняе сваю палітыку прасоўвання кантэнту, які размяшчаюць  «сябры і сям’я» карыстальнікаў. Гэта дасягаецца шляхам надання прыярытэту каментарыям за кошт кантэнту, вырабленага медыякампаніямі.

Пасля гэтых змяненняў у Face­book выбухнула дэзінфармацыя. Паводле  апытання Buz­zFeed News,  апублікаванага ў лістападзе 2016 года, ілжывая інфармацыя, звязаная з выбарамі ў ЗША, пераўзыходзіць інфармацыю, якую выпускаюць журналісцкія СМІ. Зазнаўшы шмат крытыкі,  група Face­book запускае сваю праграму праверкі фактаў у снежні 2016 года і неаднаразова публікуе паведамленні аб перавагах гэтага падыходу.

2018: Стварэнне іерархіі кантэнту

Марк Цукерберг абвяшчае аб сур’ёзных зменах у Face­book: бачнасць кантэнту, вырабленага кампаніямі, брэндамі і сродкамі масавай інфармацыі, зніжана на той падставе, што карыстальнікі платформы скардзяцца на тое, што яна выцясняе кантэнт, створаны сябрамі і сям’ёй.

2021: СМІ забароненыя ў Аўстраліі

У 2021 годзе група Face­book груба шантажуе ўрад Аўстраліі, які збіраецца прыняць закон аб пераразмеркаванні даходаў ад рэкламы з платформаў на СМІ. Калі закон будзе прыняты, Face­book заяўляе, што забароніць СМІ доступ да сваёй платформы і не дазволіць абменьвацца спасылкамі на медыі.

17 лютага  група рэалізуе сваю пагрозу . Менш чым праз тыдзень урад Аўстраліі саступае, і  Face­book здымае свае абмежаванні . Face­book вызваляюць ад любога пераразмеркавання даходаў СМІ, калі ён прадставіць доказы, што заключыў з імі дастатковую колькасць прамых пагадненняў.

2021: Палітычны, грамадскі і звязаны з выбарамі кантэнт больш не вітаецца

У лютым 2021 года Face­book пачынае змяншаць бачнасць палітычнага, грамадскага і звязанага з выбарамі кантэнта, як было абвешчана раней у 2018. Згодна з даследаваннем кампаній  Chart­beat і Sim­i­lar­web, апублікаваным у 2024 годзе, зніжэнне бачнасці СМІ ў сацсетке прывяло да падзення наведвальнасці сайтаў СМІ больш чым на 50% з 2018 года.

2023: Meta забараняе СМІ ў Канадзе, пагражае Каліфорніі і ліквідуе Facebook News у Еўропе

• Забараняе СМІ ў Канадзе

Кампанія Meta заблакавала доступ медыяў да Face­book і Insta­gram у Канадзе ў адказ на прыняцце закона, які прымусіў сацыяльныя сеткі кампенсаваць медыям даход, які яны прыносяць платформам. Гэтая забарона да гэтага часу не знята.

• Пагражае Каліфорніі

У чэрвені 2023 года Meta зноў звяртаецца да сваёй улюбёнай стратэгіі — пагражаць СМІ забаронай. На гэты раз Каліфорніі, дзе знаходзіцца штаб-кватэра групы. У чарговы раз  Meta выступае супраць пераразмеркавання даходаў СМІ .

•  Ліквідуе Face­book News у Еўропе

Meta абвяшчае, што ў пачатку снежня 2023 года ў Вялікабрытаніі, Францыі і Германіі яна  ліквідуе Face­book News, укладку, прысвечаную навінам у сваёй мабільнай праграме. Meta аб’яўляе, што Face­book News таксама будзе ліквідаваны ў  Злучаных Штатах і Аўстраліі ў красавіку 2024 года.

2024:  ліквідацыя CrowdTangle

Публічны інструмент маніторынгу Face­book, Crowd­Tan­gle, быў адным з нямногіх спосабаў атрымаць доступ да інфармацыі аб бачнасці медыякантэнту і дэзінфармацыі на платформе.  Meta закрывае доступ да гэтага інструмента і пазбаўляе даследчыкаў і журналістаў найважнейшага сродка ацэнкі дэзінфармацыі на платформе і расследавання выкарыстання Face­book. Інструмент заменены Бібліятэкай змесціва, якую група прадстаўляе як аналагічны інструмент. Але  даследчыкі сацыяльных сетак аспрэчваюць гэта.

2025 : Марк Цукерберг «маскафікуе» свае платформы

У пяціхвілінным відэа, апублікаваным у Фэйсбуку, Марк Цукерберг абвяшчае, што пад выглядам абароны «свабоды выказвання меркаванняў» спыняе сваё партнёрства з фактчэкерамі ў Злучаных Штатах. Ён абвінавачвае СМІ ва ўзмацненні цэнзуры. Фактчэкераў збіраюцца замяніць сістэмай, заснаванай на «Нататках супольнасці» на платформе X Ілона Маска, якая дазваляе карыстальнікам правяраць надзейнасць інфармацыі. Цукерберг таксама абвяшчае, што ён перагледзіць стратэгію мадэрацыі палітычнага кантэнту, змякчаючы ўмовы выкарыстання ў дачыненні да адчувальных тэм, такіх як іміграцыя і гендэр.

«Іншымі словамі, Цукерберг «маскафікуе» свае сацыяльныя медыяплатформы і павялічвае інфармацыйны хаос», — заключае RFS.

Нагадаем, 7 студзеня генеральны дырэктар Meta Марк Цукерберг анансаваў змены ў падыходах да мадэрацыі кантэнту ў сацсетках карпарацыі «ў святле змены палітычнага і сацыяльнага ландшафту». Meta спыніць сваю праграму фактчэкінгу з даверанымі партнёрскімі арганізацыямі і заменіць яе сістэмай, кіраванай супольнасцю, падобнай да Com­mu­ni­ty Notes на платформе Х.

На наступны дзень некаторыя амерыканскія фактчэкінгавыя арганізацыі пацвердзілі спыненне партнёрства з Meta.

Галоўная еўрапейская прафесійная асацыяцыя фактчэкераў EFCSN у адказ на гэтыя дзеянні выдала заяву, у якой асудзіла і зняпраўдзіла выказванні Цукерберга і заклікала Еўрасаюз «прыкласці ўсе намаганні для стрымлівання распаўсюджвання дэзінфармацыі на вельмі буйных інтэрнэт-платформах».